Dieta na przeziębienie i grypę

Oto kilka porad jak to zrobić.

• Poznanie wroga 

Istnieją trzy główne rodzaje wirusa grypy: A, B i C. Rozróżniamy je ze względu na rodzaj tworzących je białek. Wirus typu A dotyka ludzi oraz ptaki, świnie i wieloryby. Jest najbardziej niebezpieczny, wywołał między innymi pandemie grypy hiszpanki w roku 1918 i świńskiej grypy w roku 2009. Wirus B atakuje tylko człowieka. Typ C wykrywany u człowieka, psów i świń powoduje lekkie infekcje, bez zagrożenia epidemiologicznego.
Wirusy A są podzielone na podtypy w zależności od rodzaju dwóch białek, które tworzą otoczkę białkową: H i N (jak w H1N1) – hemaglutyniny i neuraminidazy. Istnieje co najmniej 16 podtypów hemaglutyniny i 9 podtypów neuraminidazy.

Hemaglutynina służy jako klucz otwierający blokadę w naszych komórkach, co pozwala wirusowi przedostać się do nich. Wirus „wgryza się” w błonę śluzową komórek wyścielających drogi oddechowe. Następnie komórki te służą jako fabryka kolejnych wirusów. W reakcji na namnażanie się wirusa w błonie śluzowej produkowane są substancje prozapalne i dochodzi do martwicy. Może być to przyczyną kaszlu, który stanowi środek transportu dla wirusa.

Wirus wydostaje się z dróg oddechowych podczas mówienia, kaszlu, przenosi się także przez uścisk dłoni, znajduje się na przedmiotach codziennego użytku: klamkach, szklankach, słuchawkach telefonów, klawiaturze i myszce. Jak zatem uchronić się przed infekcją ?

o    Szczepienia - Szczepionki są produkowane co sezon. Tego rodzaju prewencja nie daje nigdy 100% zabezpieczenia przed zachorowaniem, gdyż wirus bezustannie mutuje.
o    Leki - Antybiotyk nie powinien być nadużywany. Stosowanie tego typu leczenia niesie za sobą ryzyko drastycznych zmian w składzie mikrobiomu (naszych baterii jelitowych).
Przed wirusami grypy chroni nas przede wszystkim układ odpornościowy. Im lepiej on funkcjonuje, tym mniejsze jest prawdopodobieństwo, że zachorujemy. Jego sprawność zależy w dużej mierze od nas samych!
 

• Stan zapalny 

Prawidłowo funkcjonująca bariera jelitowa przepuszcza przez ścianę jelita tylko niezbędne składniki odżywcze, elektrolity i płyny. Jednocześnie stanowi ona barierę hamującą przenikanie toksyn, bakterii i innych szkodliwych dla organizmu substancji. Współczesny styl życia, dieta bogata w wysoko przetworzone produkty, mała aktywność fizyczna, permanentny stres, zanieczyszczenie środowiska prowadzą do uszkodzenia bariery jelitowej. Następuje rozwój stanu zapalnego, który przechodzi w postać przewlekłą. Ponieważ człowiek cały czas ma kontakt z różnymi patogenami, układ odpornościowy bez przerwy pracuje, aby odeprzeć ataki z zewnątrz. To wszystko sprawia, że układ immunologiczny staje się przeciążony i w pewnym momencie nie jest już w stanie skutecznie chronić organizm przed bakteriami, wirusami i innymi drobnoustrojami. Dochodzi do rozwoju chorób, osłabienia odporności, częstych infekcji.
 

• Żywienie kontra przeziębienie

Jeśli poznamy co nam szkodzi i wyciszymy przewlekły stan zapalny, warto zadbać o właściwą dietę, która pozwoli uniknąć wizyty u lekarza. Zobaczcie, jak w prosty sposób możecie zapewnić organizmowi naturalną tarczę ochronną przed chorobą.

o    Niedoceniona moc witaminy D

Może trudno w to uwierzyć, ale zwykła witamina pomoże nam w walce z wirusem grypy oraz innymi sprawcami infekcji takimi jak picornavirus, metapneumovirus, coronavirus, RSV, rinovirus, które dają podobne objawy.

Witamina D jest syntetyzowana w skórze pod wpływem promieni słonecznych. Fakt iż grypa zbiera większe żniwo zimą niż latem to po części wina braku ekspozycji na promienie słoneczne. Badania wykazały, że większość Polaków nawet w miesiącach letnich ma niewystarczający poziom witaminy D a od października do marca bywa krytycznie niski. Inne badanie dowiodło, że dorośli, którzy mieli przynajmniej 38 ng/ml witaminy D we krwi chorowali dwukrotnie rzadziej niż ci o niższym jej poziomie.
Jak to się dzieje? Witamina D oddziałuje na naszą odporność. Komórki odpornościowe reagują na patogeny, czyli naszego wroga (bakterie, grzyby czy wirusy). Organizm broni się przed infekcją poprzez produkcję substancji zwanych AMP (peptydy antydrobnoustrojowe, ang. Anymikrobial peptides). Im więcej w organizmie witaminy D, tym więcej produkuje on tych substancji.

Zimą ekspozycja na słońce jest za niska. Oficjalnie zaleca się suplementację od końca września aż do kwietnia. Warto też przynajmniej raz w roku (a najlepiej dwa razy: po zimie i po lecie) wykonać badanie kontrolne 25(OH)D. Dzięki temu specjalista może optymalnie dostosować dawkę suplementacji.

o    Nie doceniona rola witaminy E

Gdy wraz z wiekiem układ immunologiczny traci swoją skuteczność z pomocą w odbudowie przybywa witamina E. Termin ten określa 8 naturalnych cząsteczek antyoksydacyjnych, które można znaleźć w migdałach, sezamie, rzepaku, słoneczniku, orzechach arachidowych czy soi.

Badania wykazały, że u osób po 60 r.ż. po codziennej dawce 200 j.m. suplementu witaminy E poprawiają się niektóre parametry odpornościowe.
Należy pamiętać, że naturalna witamina E jest bardziej skuteczna niż syntetyczna, dlatego należy przyjmować mieszankę naturalnych tokoferoli.

o    Tradycyjnie – witamina C

Lekarze z Utah – Clay Gorton i Kelly Jarvis przeprowadzili ciekawe badanie dotyczące witaminy C w 1999 roku na 715 studentach w wieku 18-32 lat. U 252 badanych podawano witaminę C w dawce 1g/h przez 6 kolejnych godzin pierwszego dnia pojawienia się objawów infekcji. Pozostałym badanym podawano leki przeciwbólowe i zmniejszające przekrwienie błon śluzowych. U osób, którym podawano witaminę C obserwowano ustąpienie objawów w 85%.
W badaniu zastosowano bardzo duże dawki. Nie należy na własną rękę stosować dużych dawek suplementów. W przypadku infekcji już 500 mg przynosi pozytywne rezultaty, ale suplementację zawsze należy skonsultować ze specjalistą.
Najwięcej tej witaminy znajduje się m.in. w owocach dzikiej róży, czarnych porzeczkach, brukselce, kapuście, natce pietruszki oraz czerwonej papryce. Należy jednak pamiętać, że obróbka kulinarna – krojenie, moczenie czy gotowanie powoduje częściowe straty witaminy C, stąd poleca się dodatkową suplementację.

o    Dobre bakterie

Bakterie wywołują choroby, to powszechnie znany fakt. Jednakże bakterie pomagają nam również bronić się przed atakiem chorobotwórczych drobnoustrojów, które mogą być dużym zagrożeniem.

Zasiedlają one nasz przewód pokarmowy, głównie jelito grube. Są tam biliony dobrych bakterii, przedstawicieli wielu różnych gatunków. Najważniejsze to bakterie kwasu mlekowego z rodzaju Lactobacillus oraz z rodzaju Bifidobacterium. Dobre bakterie pokrywają nabłonek w jelitach. Tym samym nie pozwalają się tam osiedlać złym bakteriom czy różnym szkodliwym substancjom. Mało tego, produkują substancje hamujące rozwój chorobotwórczych bakterii i grzybów.

W jelitach znajduje się 70 proc. wszystkich naszych komórek odpornościowych. I nie ma wątpliwości, że dobre bakterie są nam niezbędne dla zdrowia.
By zapobiec infekcji warto wprowadzić do jadłospisu fermentowane produkty takie jak kiszone ogórki, kapustę czy zakwas buraczany.
 

• Dodatkowa pomoc w walce z infekcją

Dieta oparta na nieprzetworzonych produktach, obfitująca w warzywa i owoce to warunek konieczny do zachowania zdrowia.

o    Dla wzmocnienia odporności szczególnie ważne są flawonoidy, szczególnie flawonole, katechiny i proantocyjanidyny. Istotne ilości tych związków znajdziemy w suchych nasionach roślin strączkowych, morelach, rodzynkach, jagodach, jabłkach czy orzechach.
o    Owoc żurawiny jest szczególnie bogaty w katechiny. Izraelscy naukowcy dowiedli w 2005 roku, że związki obecne w żurawinie mogą bronić komórki przed zainfekowaniem wirusem H1N1 i H3N2.
o    Warto również wspomnieć o właściwościach zielonej herbaty. Badania japońskich naukowców wykazały, że katechiny obecne w zielonej herbacie (galusan epikatechiny i galusan epigallokatechiny) są zdolne do powstrzymywania wirusów grypy. Składniki herbaty stymulują układ odpornościowy i działają przeciwzapalnie.
o    Czosnku i cebuli chyba nie trzeba reklamować. To produkty znane ze skuteczności w walce z infekcją. Zawierają związki siarki, odpowiedzialne za charakterystyczny smak i zapach. Lecznicze właściwości czosnku przypisuje się allinie, która podczas krojenia czy zgniatania przekształca się w allicynę. Czosnek chroni też organizm przed powikłaniami po grypie a także łagodzi objawy grypopodobne po szczepieniu. Warto skorzystać też z tych właściwości.


Nie powinniśmy zapominać, że w przypadku wielu chorób, takich jak grypa czy przeziębienie możemy zbudować odporność naszego organizmu w całkowicie naturalny i nieinwazyjny dla naszego organizmu sposób – poprzez to, co jemy.


Aneta Strelau mgr dietetyki klinicznej, certyfikowany europejski specjalista leczenia otyłości (cert. SCOPE), Członkini Europejskiej Federacji Stowarzyszeń Dietetyków DIETS/ EFAD, Polskiego Stowarzyszenia Osób z Celiakią i Na Diecie Bezglutenowej, Polskiego Towarzystwa Dietetyki, Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego, wiceprezes Fundacji promującej sport wśród dzieci i młodzieży „Warszawska Asocjacja Rugby. Właścicielka Poradni ,,Dietetyki Klinicznej Strelau”, Autorka ,,Poradnika dietetycznego dla Pacjenta z cukrzyca 2 cz. I” Poradnika dietetycznego dla Pacjentów z cukrzyca 2 cz. II” , ,, Dieta dla Dziecka”, ‘’Żywienie osób starszych w praktyce”.
Specjalista w zakresie leczenia otyłości oraz dietoterapii chorób autoimmunologicznych dzieci i dorosłych. Zajmuje się również poradnictwem dla dzieci objętymi opieką specjalistycznych poradni zaburzeń neurorozwojowych na terenie Warszawy.
Wykładowca, uczestniczka licznych kongresów dotyczących żywienia klinicznego i chorób metabolicznych.
Ekspert w licznych kampaniach edukacyjnych, w programach TV oraz w audycjach radiowych.